Büyük şehir başta olmak üzere hemen hemen her yerde özellikle de sabah ve akşam daha da yoğun olan şehir içi trafiğinde araç kullanmak oldukça sabır istiyor. Saatlerce trafikte geçen zamanla stresin daha da arttığı düşünülürse, bu kadar yoran bir trafik akışı söz konusuyken sürücülerin rahatlığı çok daha fazla önem kazanıyor. Düz vitesli araba tercih etmeyen ve otomatik vites arabalara yönelenlerin sayısı bu nedenle günümüzde her geçen gün daha da artmakta.Özellikle kadınların ve rahat araba kullanmak isteyen erkeklerin tercih ettiği otomatik vitesli arabalara talep arttıkça, düz vitesli araçlar ile aralarındaki fiyat farkı da azalmış durumda. Her ne kadar aradaki fiyat farkı azaldıysa da, otomatik vites arabaların düz vites arabalara göre biraz daha fazla yakıt tükettiği düşünülüyor. Otomatik vitesli arabaların daha çok yakıt tükettiği ya da motor aksamının, otomatik şanzımanlarının çabuk bozulduğu gibi önyargılar söz konusu olsa da teknolojik yönden desteklenmiş ve yakıt tüketimi azaltılan yeni nesil tiptronik şanzımanlarda bu önyargılar pek de geçerli olmuyor.Otomatik vitesli arabaların artıları tabi ki fazla. Hem kullanımının düz vitese göre daha rahat olması hem de dur-kalk yaparken vites değiştirme zorunluluğunu ortadan kaldırması ve yokuşlardaki kalkışlarda arabanın kaymaması nedeniyle otomatik vitesli arabalar oldukça cazip. Ayrıca vites değiştirme ve debriyaj kullanımı gibi hareketlere ihtiyaç duyulmaması nedeniyle, otomatik vitesli araba kullanırken direksiyon hakimiyeti ve manevra yapabilme kabiliyeti artar, sürücü trafiğin akışına çok daha rahat odaklanabilir.Özellikle yeni araç kullanmaya başlayanlar için otomatik vitesli araba kullanımı oldukça rahat. Debriyaj kullanma gereğinin olmaması ve stop ettirme gibi bir sıkıntının olmaması nedeniyle sürücü kendini stres altında hissetmeden trafiğe daha çok dikkatini verebiliyor.Otomatik vitesli araba kullanmak oldukça kolay. Vites üzerindeki harflerin ne anlama geldiğini, bu harflere bağlı olarak yapılacak bazı hareketleri bilmek ve uygulamak otomatik vitesli araba kullanmak için yeterli.Otomatik vitesli araba sürenler gaz ve fren pedalını sağ ayağıyla kullanırlar, genelde sol ayağını kullanmazlar. Vites kolunun üzerinde bulunan P, R, N ve D harflerinin her birinin bir anlamı var. Araba park halindeyken ya da uzun süreli bekleme halindeyken ya da araç ilk çalıştırılacağı zaman vites P konumuna getirilmelidir. Vites P veya N konumuna getirilmediği sürece araba çalışmaz. Araba ilk çalıştırılacağı zaman gaz pedalına basılarak arabaya gaz verilmesine gerek yoktur. Sadece araba kalkış yaparken frene basılmalı ve vites D konumuna getirilmeli, el freni indirilmelidir. Vites D konumundayken kendini birinci vitese ayarlamakta olup arabanın hızı arttıkça, hıza bağlı kalarak uygun vites derecesini araba kendi ayarlar. Hareket halindeki araçta R, P ve N konumlarına geçiş yapılmamalıdır.Araba geriye gidecekse vites R konumuna getirilir. N konumunda ise araç boştadır. N konumundaki vites, düz vitesli araçların vitesini boşa alma durumu ile aynıdır. Vites kolu üzerinde P, R, N, D harfleri dışında yer alan düğme aracın park halinde veya geri gitme halindeyken vites değişimin gerekli olduğu durumlarda kullanılmaktadır.
SÜRÜCÜ/SÜRÜCÜ ADAYI VE ARAÇLARA İLİŞKİN KOD TABLOSU |
(01/01/2016) |
a) TABİPLER TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR |
01. Görüşün düzeltilmesi ve/veya korunması |
01.01. Gözlük |
01.02. Kontakt Lens(ler) |
01.05. Göz siperi |
01.06. Gözlük veya kontakt lensler |
01.07. Kişiye özel optik aygıt |
02. İşitme desteği/iletişim desteği |
03. Uzuvlara yönelik protez/ortez |
03.01 Kol/kollar için protez/ortez |
03.02 Bacak/bacaklar için protez/ortez |
47. İki tekerlekli araç kullanamaz |
61. Gece araç kullanamaz (gece: güneş batımından bir saat sonra ve güneş doğduktan bir saat önce) |
64. Aracınının hızı Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 100 üncü maddesinde belirtilen hız sınırlarından 10 km daha az olmalıdır. |
101. Monoküler |
102. Ambulans, ticari araç veya resmi araç kullanamaz |
103. Sağlık raporu yenileme süreleri |
103.01 Üç ayda bir sağlık kontrolü |
103.02 Altı ayda bir sağlık kontrolü |
103.03 Yılda bir sağlık kontrolü |
103.04 Üç yılda bir sağlık kontrolü |
103.05 Beş yılda bir sağlık kontrolü |
b.TRAFİK KURULUŞLARINCA KULLANILACAK KODLAR |
62. Kişinin yaşadığı yere göre …….km yarıçapı içinde veya yalnızca şehir/bölge içerisinde araç kullanabilir |
63. Araçta yolcu taşıyamaz |
65. En az kendi sürücü belgesi sınıfına sahip bir sürücü belgesi bulunan birinin refakatinde araç kullanabilir |
66. Römorklu araç kullanamaz |
67. Otoyollarda araç kullanamaz |
68. Araç cinsine bakılmaksızın 0,20 promil üzerinde alkollü araç kullanamaz |
69. EN 50436’ya uygun olarak alkol kilidi donanımına sahip araçların kullanımıyla sınırlıdır. Son kullanım tarihinin gösterimi opsiyoneldir (örneğin “69” veya “69(01.01.2016)”) |
70. … tarafından verilen … No.lu belge değişimi (üçüncü bir ülke durumunda AB/BM ayrımına olanak sağlayan işaret; örneğin “70.0123456789.NL”) (Açıklama: Başka bir ülke tarafından verilen belgenin üçüncü bir ülke tarafından değiştirilmesinde ilgili ülkenin işareti ve belgenin numarası yazılır) |
71. … No.lu belge yedeği (üçüncü bir ülke durumunda AB/BM ayrımına olanak sağlayan işaret; örneğin “71.987654321.HR”) (Açıklama: Başka bir ülke tarafından verilen belgenin üçüncü bir ülke tarafından verilen belgenin yenilenmesi sırasında ilgili ülkenin işareti ve belgenin numarası yazılır) |
73. Sadece dört tekerlekli araçları kullanabilir. |
79. Motosiklet/Motorlu bisiklet kullanımına ilişkin sınırlandırmalar ile BE sınıfı sürücü belgesine ilişkin düzenlemeler |
79.01. Sadece sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli araçları kullanabilir. |
79.02. Sadece M sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilen üç veya dört tekerlekli araçları kullanabilir. |
79.03. Sadece üç tekerlekli araçları kullanabilir. |
79.04. Üç tekerlekli araçlarda azami ağırlığı 750 kg. geçmeyen (hafif römork) römorkları takarak kullanabilir. |
79.05. Güç/ağırlık oranı 0.1 kW/kg’ın üzerinde olan ve A1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilen motosikletleri kullanabilir. |
79.06. İlgili tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak kaydıyla, izin verilen en fazla ağırlığı 3.500 kg’ı geçen BE sınıfı araçları kullanabilir. |
80. “24” yaşını doldurmadan A sınıfı sürücü belgesiyle kullanılabilecek iki tekerlekli araçları kullanamaz. |
81. “21” yaşını doldurmadan A sınıfı sürücü belgesiyle gücü 15 kilovatı aşan üç tekerlekli motosikletleri kullanamaz. |
95. 2003/59/EC No.lu Direktif’in belirttiği profesyonel yeterlik şartını … tarihine kadar sağlayan sürücüler. |
96. B sınıfı sürücü belgesiyle 4.250 kg’a kadar olan otomobil ve kamyonet cinsi birleşik araçları da kullanabilir. (Açıklama: Belge sahibi, ilgili tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak ve 29/5/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde belirtilen; eğitimi tamamlamak ya da yetenek ve davranış sınavını geçmiş olmak kaydıyla azami yüklü ağırlığı 4.250 kilograma kadar olan birleşik araçları kullanabilir.) |
97. 3821/85 (2) (AET) No.lu Konsey Tüzüğü’nün yetki alanına giren C1 sınıfı araçları kullanmaya yetkili değildir |
c. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINCA KULLANILACAK KODLAR |
104. Sürücü kursunda otomatik vitesli araçla eğitime ve sınava katılarak sertifika alanlar sürücü belge sınıfına uygun sadece otomatik vitesli araçları kullanabilir. |
105. İş Makineleri |
105.01 Yüzey Kazıma Makinesi |
105.02 Beko Loder (Kanal Kazıma Makinesi) |
105.03 Dozer (lastik tekerlekli) |
105.04 Ekskavatör |
105.05 Finişer |
105.06 Forklift |
105.07 Greyder |
105.08 Mobil Rıhtım Vinci |
105.09 Silindir |
105.10 Vinç (Lastik tekerlekli) |
105.11 Loder (Yükleyici) |
105.12 Delik Delme ve Sondaj Makinesi |
105.13 Zemin Süpürme Makinesi |
105.14 Biçerdöver |
105.15 İş Kamyonu |
105.16 İş Makinesi (Yükleyici) |
105.17 Terminal Traktör |
105.18 Serdümen |
105.19 Konteyner Saha Köprü Vinci |
105.20 Konteyner Rıhtım Köprü Vinci |
105.21 Konteyner Dorse Vinci |
105.22 Dolu Konteyner Makinesi |
105.23 Boş Konteyner Makinesi |
105.24 Akaryakıt İkmal Makinesi |
105.25 Pamuk Hasat Makinesi |
105.26 Pamuk Toplama Makinesi |
105.27 Arazöz |
105.28 Beton Pompası |
105.29 Oto Kreyn |
105.30 Kazıyıcı-Yükleyici |
105.31 Mobil Vinç |
105.32 Mack Taşıyıcı |
105.33 Mıcır Serici |
105.34 Asfalt Serme Makinesi |
105.35 Manlift |
105.36 Kaldırma Taşıma Vinci |
105.37 Rotatif Kamyon(Kar savurucu) |
105.38 Seyyar Parcar Boşaltma, Temizleme ve Yükleme Makinesi |
105.39 Bezelye Hasat Makinesi |
105.40 Transmikser |
d) SÜRÜCÜ ADAYLARI VE SÜRÜCÜLERDE ARANACAK SAĞLIK ŞARTLARI İLE MUAYENELERİNE DAİR YÖNETMELİĞİN 4’ÜNCÜ MADDESİNİN SEKİZİNCİ FIKRASI KAPSAMINDA OLUŞTURULAN KOMİSYON TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR |
10. Modifiye vites |
10.02 Otomatik vites |
10.04 Uyarlanmış vites kolu |
15. Modifiye edilmiş debriyaj |
15.01 Uyarlanmış debriyaj pedalı |
15.02 Manuel debriyaj |
15.03 Otomatik debriyaj |
15.04 Debriyaj pedalının çalışmasını ya da aktivasyonunun durmasını önlemeye yönelik tedbir |
20. Modifiye edilmiş fren sistemleri |
20.01 Uyarlanmış fren pedalı |
20.03 Sol ayağa uyarlanmış fren pedalı |
20.04 Tabana göre uyarlanmış fren pedalı |
20.05 Eğik fren pedalı |
20.06 Elle çalıştırılan fren |
20.07 Azami Birim Kuvveti ile çalıştırılan fren… (N) (örnek: “20.07 (300N)”) |
20.09 Uyarlanmış park freni |
20.12 Fren pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
20.13 Diz ile harekete geçirilen fren |
20.14 Harici güçle desteklenen fren sistemi |
25. Modifiye hızlanma sistemi |
25.01 Uyarlanmış hız pedalı |
25.03 Eğik hız pedalı |
25.04 Manuel hız pedalı |
25.05 Diz ile harekete geçirilen hız pedalı |
25.06 Harici güçle desteklenen hızlanma sistemi |
25.08 Soldaki hız pedalı |
25.09 Hız pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
31. Pedal uyarlamaları ve pedal tedbirleri |
31.01 Paralel pedallar ekstra seti |
31.02 Aynı seviyede ya da aynıya yakın seviyede pedallar |
31.03 Pedallar ayak yardımıyla çalıştırılmadığında hızlanma sistemi ve pedalların tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem |
31.04 Yükseltilmiş zemin |
32. Kombine fren ve hızlanma sistemi |
32.01 Tek elle idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi |
32.02 Dış bir güç tarafından idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi |
33. Kombine fren, hız ve direksiyon sistemi |
33.01 Tek elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi |
33.02 İki elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi |
35. Modifiye kontrol düzeni (far düğmeleri, cam sileceği, korna, sinyal lambaları, vb.) |
35.02 Direksiyonu bırakmadan kullanılabilen kontrol cihazları |
35.03 Direksiyondan sol eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları |
35.04 Direksiyondan sağ eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları |
35.05 Direksiyon ve hız ile frenleme mekanizmalarının kontrolünü kaybetmeden idare edilebilen kontrol cihazları |
40. Modifiye direksiyon |
40.01. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan direksiyon … (N) (örneğin: “40.01(140N)”) |
40.05. Uyarlanmış direksiyon simidi (daha büyük/kalın direksiyon simidi, azaltılmış çap, vb.) |
40.06. Direksiyon simidinin uyarlanmış pozisyonu |
40.09. Ayakla işletilen direksiyon |
40.11. Direksiyon simidinde yardımcı cihaz (topuz, direksiyon çatalı vb.) |
40.14. Tek elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi |
40.15. İki elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi |
42. Modifiye edilmiş arka/yan görüş cihazları |
42.01. Arka görüş için uyarlanmış cihaz |
42.03. Yan görüş sağlayan ek iç cihaz |
42.05. Kör nokta görüntüleme cihazı |
42.06. Elektrikle çalışan dış dikiz aynaları |
43. Sürücü koltuğu pozisyonu |
43.01. Normal görüş sağlayacak yükseklikte, direksiyon ve pedaldan normal uzaklıkta sürücü koltuğu |
43.02. Vücut şekline göre uyarlanan sürücü koltuğu |
43.03. Sabit duruş için sırt destekli sürücü koltuğu |
43.04. Kol dayanağı olan sürücü koltuğu |
43.06. Ayarlanabilir emniyet kemeri |
43.07. Sabit bir duruş için destekli emniyet kemeri |
44. Motosiklet modifikasyonları |
44.01. Tek elle işletilen fren |
44.02. Uyarlanmış ön frenler |
44.03. Uyarlanmış arka frenler |
44.04. Uyarlanmış hız sistemi |
44.08. Motosiklet hareket halinde, dururken ve beklerken sürücünün iki ayağının da aynı anda yere değebileceği şekilde uyarlanmış koltuk yüksekliği, |
44.09. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan ön fren …(N) (örneğin: “44.09(140N)”) |
44.10. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan arka fren …(N) (örneğin: “44.10(140N)”) |
44.11. Uyarlanmış ayak dayama yeri |
44.12. Uyarlanmış tutma kolu |
45. Sadece sepetli motosiklet kullanabilir |
46. Sadece üç tekerlekli motosiklet kullanabilir |
47. İki tekerlekli araç kullanamaz |
50. Sadece…………..plaka/şasi numaralı aracı kullanabilir. |
78. Sadece otomatik vitesli araç kullanabilir |
102. Ticari araç, resmi araç, ambulans kullanamaz |